روشهاي بهداشتي و درماني پيشگيري از
توكسوپلاسموز مادرزادي
توكسوپلاسموز مادرزادي به علت آلودگي مادر به انگل توكسوپلاسما گونديي (T. gondii) در طول دوران بارداري ايجاد مي شود . در صورت ابتلاء مادر ؛ 40 % احتمال دارد كه نوزاد نيز مبتلا شود و از بين نوزادان مبتلا ؛ 15 % دچار صدمات باليني شديد مي شوند . صدمه جنيني اكثرا هنگامي رخ مي دهد كه عفونت در فاصله ماههاي دوم تا ششم بارداري ايجاد شده باشد . يافته هاي باليني در توكسوپلاسموز مادرزادي شامل تاخير رشد ؛ كوريورتينيت ( التهاب ته چشم ) ؛ ميكروسفالي ( كوچكي مغز ) ؛ هيدروسفالي ( تجمع مايع در مغز ) ؛ تشنج ؛ زردي ؛ هپاتواسپلنومگالي ( بزرگي كبد و طحال ) ؛ آدنوپاتي ( بزرگي غدد لنفاوي ) ؛ كاتاراكت ( آب مرواريد ) ؛ بثورات جلدي ؛ كاهش پلاكتها و عفونت ريوي است . بيشتر شير خواران مبتلا به توكسوپلاسموز در بدو تولد بدون علامت هستند ولي بعدا نشانه هايي از بيماري ( كوريورتينيت ؛كوري ؛ضريب هوشي پايين )را نشان خواهندداد.
پيشگيري از توكسوپلاسموز مادرزادي
الف) پيشگيري از عفونت در خانمهاي باردار :
احتياط هاي لازم
1- استفاده از گوشت كاملا پخته ؛ يا دود داده و يا خواييده در آب نمك .
2- اجتناب از تماس غشاهاي مخاطي دهان و چشم با گوشت خام هنگام كار يا آشپزي .
3- شستن كامل دستها پس از دستكاري گوشت خام .
4- شستن كامل سطوح و ظروف آشپزخانه كه با گوشت خام در تماس بوده است .
5- شستن ميوه و سبزي قبل از مصرف .
6- جلوگيري از تماس مگس يا ساير حشرات با ميوه و سبزي .
7- اجتناب از تماس با لوازم يا موادي كه احتمالا با مدفوع گربه آلوده شده است مثل جعبه هاي نگهداري گربه ؛ و لزوم استفاده از دستكش هنگام دستكاري با اين نوع مواد و يا هنگام باغباني .
8- ضد عفوني جعبه محل مدفوع گربه با آب داغ ( نزديك به جوش ) به مدت 5 دقيقه .
ب ) پيشگيري از عفونت جنين :
احتياط هاي لازم
1- تشخيص و شناسايي خانمهاي در معرض خطر با انجام دادن تست سرولوژي .
2- درمان مادران مبتلا طي دوران بارداري ؛ ( درمان صحيح و به موقع ميتواند به ميزان 60% از آلوده شدن نوزادان به اين عفونت جلوگيري كند )
3- سقط درماني براي پيشگيري از تولد شير خوار مبتلا (اين روش كه در برخي از كشورها معمول است فقط در مورد خانمهايي به كار مي رود كه در سه ماهه اول يا دوم به عفونت مبتلا شده اند – يعني كمتر از 50% موارد ) .
نكات بهداشتي در ارتباط با مواد غذايي
كيستهاي موجود در گوشت را مي توان با حرارت دادن ( تا 66 درجه سانتيگراد ) يا از طريق دود دادن از بين برد . فريز كردن گوشت روش قابل اعتمادي براي از بين بردن كيستها نيست . براي به حداقل رساندن احتمال آلودگي به اين عفونت در اثر دستكاري گوشت خام ؛ بايد دستها را پس از تماس با گوشت به خوبي با آب و صابون شست ؛ و هنگام دستكاري گوشت خام نبايد غشاهاي مخاطي دهان و چشم را با دستهاي احتمالا آلوده لمس كرد . از خوردن تخم مرغ خام نيز بايد پرهيز شود .
گردآورنده و ویراستار: دکتر محمد قهری - آزمایشگاه فارابی اردبیل
ادامه