واكسيناسيون
در جداول زير آخرين اطلاعات مربوط به واكسيناسيون نوزادان، كودكان و زنان مطابق با برنامه کشوری وزارت بهداشت ارائه شده است.
لیست واکسنهاي ضروري (اجباری)
نوع واکسن
علامت اختصاري
سل
BCG
فلج اطفال(خوراکي)
OPV
فلج اطفال(تزريقي)
IPV
سرخک
Meas
هپاتيت B
HB
ديفتري کودکان
D
ديفتري بزرگسالان
d
توکسوئيد کزاز
TT*
سياه سرفه
p
ديفتري کزاز بزرگسالان (دوگانه بزرگسالان)
Td*
ديفتري کزاز کودکان (دوگانه کودکان)
DT*
ديفتري کزاز سياه سرفه (سهگانه، ثلاث)
DPT
سرخک، اوریون، سرخجه
MMR*
زمانبندي تجويز واکسنهاي ضروري برای نوزادان در ايران
هنگام تولد
2 ماهگي
4 ماهگي
6 ماهگي
12 ماهگي
MMR
18ماهگي
6-4سالگي
ايمنسازي با واکسن دوگانه بزرگسالان در زنان سنين باروري که سابقه ايمنسازي با اين واکسن را ندارند
نوبت اول
در اولين مراجعه
نوبت دوم
4 هفته پس از اولين مراجعه
نوبت سوم
6 ماه پس از دومين مراجعه
نوبت چهارم
1 سال پس از سومين مراجعه
نوبت پنجم
1 سال پس از چهارمين مراجعه
نوبتهاي بعدي
هر ده سال يکبار پس از پنجمين مراجعه
در زنان حامله فاقد سابقه ايمنسازي
در اولين مراجعه و سپس يک ماه بعد، نوبتهاي اول و دومTd تجويز ميشوند و برنامه مطابق جدول ادامه داده ميشود.
زنان واقع در سنين باروري که داراي سابقه ايمنسازي هستند.
در اين افراد بايد با در نظر گرفتن تعداد واکسيناسيونهاي قبلي برنامه جدول فوق ادامه داده شود.
برنامه تجویز واکسن ها در دوران حاملگی
واکسن
مجاز
ممنوع
با احتياط
***
(Td) DPT
(MMR) Meas
زنان شيرده ميتوانند بدون هيچگونه خطري از تمام واکسنها استفاده کنند. اکثر واکسنهاي حاوي ويروس زنده که در بدن مادر تکثير مييابند در شير مادر دفع نميشوند. بنابراين زناني که به کودکان خود شير ميدهند در صورتي که تحت واکسيناسيون قرار گيرند ميتوانند به شير دادن کودک خود ادامه دهند.
نارس بودن، ميزان بروز واکنشهاي جانبي مرتبط با واکسن را افزايش نميدهد. پس در اين نوزادان و از جمله در نوزاداني که وزن هنگام تولد آنها بسيار کم است، برنامه و مقدار مصرفي واکسنها همانند نوزادان طبيعي است. تنها مورد استثناي اين مسأله واکسيناسيون هپاتيت B در نوزادان نارسي است که از مادران HbsAg منفي متولد شدهاند. در اين حالت شروع واکسيناسيون بايد تا دو ماهگي و يا تا رسيدن وزن نوزاد به وزن 2 کيلوگرم به تعويق انداخته شود.
برنامه واکسيناسيون در اين افراد به شدت و علت نقص ايمني، خطر تماس با بيمار و نوع واکسن بستگي دارد. در اکثر مواردي که سرکوب ايمني از نظر باليني چشمگير است، مصرف واکسنهاي حاوي باکتري زنده (مانند تيفوئيد خوراکي) و ويروس زنده (مانند سرخک، سرخجه و اوريون) ممنوع است. استثناي اين مسأله، تجويز واکسن سرخک،MMR و واريسلا به آن دسته از کودکان آلوده بهHIV است که دچار سرکوب ايمني شديد نيستند. مصرف OPV در افرادي که بستگان آنها در منزل مبتلا به اختلالات ايمني هستند ممنوع است، زيرا در اين موارد احتمال فلج پاراليتيک مرتبط با واکسن فلج اطفال وجود دارد. در اين گونه کودکان ميتوان طبق برنامه OPV، ازIPV استفاده کرد. در کودکاني که کورتيکوستروئيد مصرف ميکنند، واکسنهاي ويروسي زنده بايد با احتياط مصرف شوند.
گردآورنده و ویراستار: دکتر محمد قهری -آزمایشگاه فارابی اردبیل
منبع:
کتاب برنامه و راهنمای ایمن سازی
چاپ اول، 1394، ویرایش هشتم
*
MMR: Measles, Mumps, Rubella
DT: Diphtheria, Tetanus
Td: Tetanus, Reduced diphtheria
TT: Tetanus Toxoid